Türkiye’de Bilimsel Elektronik Dergiler

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki bilimsel elektronik dergilerin profilini oluş­turmaktır. Çalışmada öncelikle, “bilimsel elektronik dergi” ölçütüne uyan dergi­ler belirlenmiştir. Belirlenen dergilerin bir envanteri oluşturulmuş, bu envanter üzerinde Türkiye profilini belirlemeye yönelik analizler yapılmıştır. Belirlenen ölçütlere uyan toplam 253 dergi tespit edilmiştir. Bunların %60’ı üniversitelerce yayımlanmaktadır. Sadece elektronik ortamda yayımlananların oranı %10’dur. Mevcut dergilerin üçte ikisinin 2000 yılından sonra e-yayıncılığa başladığı, top­lam dört derginin 20 yıl ve üzeri sayısının elektronik ortamda bulunduğu görül­müştür. E-yayıncılığın ülkemiz için “yeni” olmasının doğal bir sonucu olarak tek­nolojinin, işlemlerin ve işlevlerin tamamına entegre edilmediği gözlemlenmiştir. Örneğin, dergi içeriklerine erişim noktaları sınırlı olup, tarama özelliği dergilerin sadece %39’unda mevcuttur. Yine dergilerin sadece %19’unun çevrimiçi makale başvurusu kabul ettiği saptanmıştır. Konu ve yayın dili dağılımları incelendiğinde, sağlık bilimleri (%37) ve sosyal bilimler (%34) alanlarındaki dergilerin mevcut dergilerin üçte ikisinden fazlasını oluşturması diğer disiplinlerin bu disiplinlere göre oldukça “ağır” davrandığı ve Türkçe dışındaki dillerin de ülkemiz dergile­rinde bilimsel iletişim dili olarak desteklendiği gözlemlenmiştir (sadece Türkçe yayın yapan dergilerin oranı %39 ’dur). Mevcut dergilerin %94 ’ü ücretsiz, bir başka ifadeyle açık erişimlidir.