Bilimsel İletişimin Dikenli Yolları: Makalelerin Yayın Süreci Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Hazırlanma süreci oldukça zahmetli ve uzun süren makalelerin yayımlanma süreci de bir o kadar zaman alabilmektedir. Makalelerin yayımlanma süreci hem disiplinden disipline hem de aynı disiplin içinde dergiden dergiye farklılık gösterebilmektedir. Kimi araştırmacılar dergilerin yayımlama süreci ile ilgili bilgilere sahip olmadan makalelerini ilgili dergilere göndermekte ve zaman zaman sürecin uzunluğu konusunda sıkıntı yaşamaktadırlar. Her disiplindeki araştırmacıların kendi alanlarındaki dergilerin bilimsel iletişim sürecindeki tutumları ile ilgili bilgi sahibi olmasında yarar bulunmaktadır. Bu çalışmada bilgibilim dergilerindeki makale yayımlanma süreçleri incelenmektedir. Bu bağlamda araştırmamızda, “Bilgibilim alanındaki dergiler için makalelerin dergiye ulaştığı zaman ile yayımlandığı zaman arasında ne kadarlık bir süre geçmektedir? Bilgibilim alanındaki dergilerde makalelerin yayımlanma süresi dergiden dergiye farklılık göstermekte midir? Bilgibilim alanındaki makalelerin en hızlı şekilde yayımlandığı dergiler ve yayın süreci en uzun dergiler hangileridir?” sorularına yanıt aranmaya çalışılmaktadır. Çalışmamız kapsamında Journal Citation Reports (JCR)’ta yer alan bilgibilim dergileri içerisinden araştırma sorularımızın yanıtlarını verebilecek niteliğe sahip 30 dergiden 1939 makale incelenmiştir. Çalışmanın amacı doğrultusunda makalelerin geliş ve düzeltme, geliş ve kabul edilme, geliş ve yayımlanma, düzeltme ve kabul edilme, düzeltme ve yayımlanma ile kabul edilme ve yayımlanma süreleri arasında geçen zaman, gün cinsinden hesaplanmıştır. Bilgibilim makaleleri değerlendirildiğinde, geliş-düzeltme, düzeltme-kabul ve kabul-yayımlanma süreleri arasında en uzun sürenin makalelerin gelişi ile düzeltilmesi arasında geçtiği saptanmıştır. Bilgibilim dergilerine gönderilen makalelerin yayımlanma süreci ortalama olarak dokuz ay sürmektedir ve bu süre dergiden dergiye oldukça farklılık göstermektedir. Information Systems Research, Information Society, Information and Organization ve Information and Management gibi dergiler makale yayımlanma sürecinin en uzun sürdüğü dergiler arasında ön sıralarda yer alırken, Journal of Academic Librarianship, Scientometrics, Telematics and Informatics ve Journal of Informetrics gibi dergiler araştırmamız kapsamında incelenen dergiler arasında makalelerin en kısa sürede yayımlandığı dergilerdir. Makalelerin yayımlanma sürecinin uzaması birçok açıdan sorun yaratmaktadır. Konunun ilgililer tarafından dikkatli şekilde ele alınıp sorunlara yönelik olası çözüm yollarının tartışılması ve araştırılması gerekmektedir.