Araştırmacı ve Öğretmen Görüşleri Açısından Okul Öncesi Sınıflarındaki Kitap Merkezlerinin Çeşitli Özelliklerinin İncelenmesi

Öz

Okul öncesi eğitim kurumları, çocukların içeriksel, yapısal ve eğitsel özellikler açısından kaliteli kitaplarla karşılaşabileceği ortamların başında yer almaktadır. Bu nedenle kitap merkezlerinin zengin donanımı ve işlevselliği çocukların kitaplardan elde edebilecekleri çeşitli kazanımların en yüksek seviyeye çıkmasında kritik bir öneme sahiptir. Bu çalışmanın amacı okul öncesi eğitim sınıflarındaki kitap merkezlerinde bulunan kitapların çeşitlilik, tasarım ve eğitsel özellikler açısından mevcut durumlarını öğretmen görüşleriyle birlikte belirlemek ve kitap merkezlerinin donanımının çocukların bu merkezleri tercih etme sıklığı ve orada geçirilen süre üzerindeki etkililiğini değerlendirmektir. Araştırmanın örneklem grubunu İzmir ilinin merkez ilçelerinde yer alan bağımsız ve devlet anaokulları arasından seçilen 45 okulda görev yapmakta olan toplam 87 öğretmen oluşturmuştur. Çalışma betimsel bir çalışma olup durum tespiti yapmaya yönelik olarak planlanmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından oluşturulan 4 bölüm ve 23 soruyu içeren yapılandırılmış Kitap Merkezi Değerlendirme Formu kullanılmıştır. Form hem öğretmenler ile yapılan yüz yüze görüşmeler için hem de araştırmacılar tarafından her bir sınıfın değerlendirilmesi amacıyla kullanılmıştır. Ayrıca kitap merkezlerinin niceliksel ve niteliksel donanımının çocukların tercihini ve orada geçirilen süreyi etkileyip etkilemediğini değerlendirmek amacıyla gözlem aracı olarak Kitap Merkezi Tercih Gözlem Formu kullanılmıştır. Çalışma sonucunda öğretmenler ve araştırmacılar kitap merkezlerindeki kitapların çeşitlilik açısından geliştirilmeye ihtiyacı olduğu ve bu merkezlerin diğer merkezlerden bağımsız bir şekilde sınıf içinde konumlandırılmadığı konusunda hemfikir olmuşlardır. Ayrıca çalışmada öğretmenler ve araştırmacılar tarafından kitap merkezlerinin çeşitlilik, tasarım, içerik özellikleri hakkında örtüşen düşüncelere sahip olmakla birlikte öğretmenlerin bu özellikler açısından merkezleri daha yeterli gördükleri tespit edilmiştir. Kitap merkezlerinin donanım ve çalışabilirlik açısından zengin olmasının çocukların bu merkezler tercih etmelerinde etkili olduğu da saptanmıştır.