Karolenj Rönesansı Bağlamında Kütüphaneler, Manastırlar ve Karolenj El Yazmaları

Öz

774 yılında tahta geçen Kral Şarlman, ruhban sınıfının manevi çöküntü içinde olduğunu düşünüyordu. Kralın adıyla anılan Karolenj Rönesansı’nın en önemli girişimlerinden biri ruhban sınıfını bilge keşişlere dönüştürmek, prensleri ise donanımlı devlet adamları olarak yetiştirebilecek entelektüel eğitimi sağlamaktı. Amaç: Bu bilgilerden hareketle çalışma, 16. yüzyılda Avrupa’yı etkisi altına alan büyük İtalyan Rönesansı’ndan önce ortaya çıkarak muhtemelen bu rönesansın öncülü sayılabilecek bir dönem olan Karolenj döneminin entelektüel boyutu içinde manastır kütüphanelerini ele almayı amaçlamaktadır. Çalışma ayrıca Kral Şarlman zamanı entelektüel anlayışının Kilise ile olan bağlantısını ortaya koymaya, aynı zamanda Klasik dönem el yazmalarının Karolenj manastır ve saray kütüphanelerinde çoğaltılmasının ve bu el yazmalarının Karolenj Rönesansı açısından öneminin altını çizmeye çalışmaktadır. Yöntem: Çalışmada kronolojik sıralama yöntemi ile Kilise-devlet ilişkileri entelektüel gelişim ve kütüphanelerdeki kitap çoğaltıma etkinliği açısından önemli noktalarla ele alınmıştır. Bulgular: Çalışmada, elde edilen bulgulara göre Kral Şarlman’ın, Kutsal Roma İmparatoru unvanını alması ile Kilise-devlet ilişkisi imparatorlukta oldukça bütünleşmiştir. Bu durumun manastırlar ve kütüphaneleri üzerindeki en önemli etkilerinden biri ise katedrallerin yanı sıra dini eğitimin merkezi olarak görülen manastırların bünyesinde yazmanlık faaliyetlerindeki dinamizmdir. Bu dönemde manastır yazıhanelerinde Klasik Dönem eserlerinin çoğaltılma hızlarında, değerlerinde ve fiziksel niteliklerine ilişkin algılarda bazı değişimler söz konusudur. Özgünlük: Ulusal literatür içerisinde Karolenj Rönesansı ve entelektüel alana nüfuzu ile ilgilenen oldukça sınırlı sayıda çalışma mevcutken, konunun manastır ve katedral gibi dini kurumlar bünyesindeki kütüphaneleri odaklanmış türden herhangi bir çalışmaya ise rastlanmamıştır. Sonuç: Kilise-devlet ilişkisinin dini ve entelektüel etkileri söz konusudur. Kilise ile olan ilişkilerin, manastırlar bünyesinde kitap çoğaltılmasını hızlandırma ve zenginleştirme açısından doğrudan etkili olduğu ve Karolenj dönemiyle birlikte zaman içinde ortaya çıkan el yazması ekollerinde değişiklik görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır.