Türkiye’de Siyasal İşleyişin Halk Kütüphanelerine Etkisi Üzerine Bir Deneme

Öz

Bu yazımızda, 142 yıl önce geleneksel vakıf kütüphanesi anlayışı dışına çıkan, Batı örnekli kütüphaneyi kuran Osmanlı imparatorluğu'ndan, 80 yıl önce de cumhuriyete geçen Türkiye'de halk kütüphanelerinin ortaya çıkışı, gelişimi ve bugünkü durumu, genel siyasal işleyiş açısından değerlendirilmektedir. Cumhu­riyeti’n ilanının ardından kütüphanecilik alanında da hızlı ve Batı uygulamasına uygun çalışmalar başlar. İlk oluşan kütüphane türlerinden biri de halk kütüpha­neleri olur. 1955-1972 yılları arasında kütüphanecilik eğitimi üç ayrı üniversite de lisans ve lisansüstü düzeyde verilmeye başlar. Ancak, T.C.’nin siyasal yapısı ve özellikleri pek çok kurumda olduğu gibi halk kütüphanelerinde de ilerleme yö­nünde değil gerileme yönünde etkin olur. Özellikle de halk kütüphanelerinin ge­nel geçer, evrensel amaçları; 80 yıllık cumhuriyet döneminde hiçbir zaman eksik­siz yerine getirilemez. Bu olumsuzluğun en temel ayağını kanımızca siyasal yapı ve işleyiş oluşturmaktadır